İSLAMDA AİLENİN ÖNEMİ VE AİLE SORUMLULUĞU

 Kur'an-ı Kerim, insanı en üstün yaratık kabul eder Allah Teâlâ onu güzel sûrette yaratmış, akıl gibi üstün yeteneklerle donatmıştır Bu hususta Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyurulmuştur :

“Andolsun ki, biz insanı en güzel surette yarattık” (1)

”Andolsun ki, biz insanoğlunu şan ve şeref sahibi kıldık Karada ve denizde taşıdık ve onları temiz yiyeceklerden rızıklandırdık Onları yarattıklarımızın birçoğundan üstün kıldık” (2)

İnsanın diğer yaratıklara göre bu üstünlüğü sebebiyledir ki, O, yeryüzünde Allah Teâlâ'nın iradesini temsil etme görevi gibi üstün bir görevle de görevlendirilmiş, yerde ve göklerde bulunan her şey onun emrine amade kılınmış ve hizmetine verilmiştir İnsanoğluna bu üstün görevin verilmiş olduğunu ifade eden ayeti kerimede şöyle buyurulmuştur: “Hatırla ki, Rabbin meleklere: Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım (ve ona kendi irademden bazı yetkiler vereceğim) demişti Melekler: Orada bozgunculuk yapacak ve kan dökecek birisini mi yaratacaksınız? Oysa biz seni överek tesbih ediyor ve takdis ediyoruz, dediler Allah da onlara: Ben sizin bilmediklerinizi bilirim”(3) dedi

Böylesine Allah'ın üstün bir yaratığı olan insan, yalnız başına değil, toplum halinde yaşar İnsanın içinde yaşadığı toplumun en küçüğü hiç şüphe yok ki ailedir Aileler birleşerek toplumları meydana getirir Bu çekirdek topluluk her çeşit faziletin kaynağıdır Sağlıklı nesiller bu yuvada yetişir Çocuk, yaratılışla ilgili gelişmesini de ahlâk ve terbiyesini de önce buradan alır İnsan sevgisinin kaynağı da ailedir Bir milletin sahip olduğu bütün özellikleri bir ailede görmek mümkündür Bir toplulukta aile ne kadar sağlam temellere oturur ise o aileden meydana gelen toplum, o nisbetle sağlam yapıya sahip olmuş olur Bunun içindir ki dinimiz aileye büyük önem vermiştir

Aile karı ile kocadan oluşur Bu da evlilik sözleşmesiyle gerçekleşir Evlilik olmadan, evlilik sözleşmesi yapılmadan aile kurulmaz Bunun için dinimiz evlenmeyi teşvik etmiştir Allah'ın en seçkin kulları olan peygamberler evlenerek örnek olmuşlardır Peygamberimiz:

“Dört şey peygamberlerin sünnetlerindendir: Kına yakınmak, koku sürünmek, misvak kullanmak ve evlenmek”(4) buyurmuştur Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyuruluyor:

“İçinizden kendileri ile huzura kavuşacağınız eşler yaratıp aranızda sevgi ve rahmet var etmesi, O'nun varlığının belgelerindendir Bunda düşünenler için dersler vardır” (5)

Evlenmemeyi ve aile hayatı dışında kalmayı dindarlık sayanlar, Peygamberimiz tarafından uyarılmışlardır

Enes ibn Malik (ra) anlatıyor: Bazı kimseler Peygamberimizin (bilmedikleri gizli) ibadetini sormak ve öğrenmek üzere Peygamberimizin eşlerinin evlerine gelmişlerdi Bunlara Peygamberimizin ibadeti haber verilince güya bunu (kendileri için) azımsayarak: “Biz nerde, Allah'ın Resûlü nerde? Şüphesiz ki Allah, Peygamberinin geçmiş olan ve gelecekte işlenmesi muhtemel bulunan bütün günahlarını bağışlamıştır” dediler İçlerinden birisi: “Ben geceleri hiç uyumadan namaz kılacağım” dediÖbürüsü de: “Ben de yıl boyu oruç tutacağım” dedi Bir diğeri de: “Ben de kadınlardan ayrı yaşayacağım, hiç evlenmeyeceğim” dedi Onlar böyle konuşurlarken Peygamberimiz bunların yanına geldi ve: “Siz şöyle şöyle söyleyen kimselersiniz değil mi? Fakat şunu biliniz ki, ben sizin Allah'tan en çok korkanınız ve kötülükten korunanızım Böyle iken ben kâh oruç tutarım, bazı günlerde yerim (yani yıl boyu oruç tutmam) Gecenin bir kısmında namaz kılarım, bir kısmında da uyur istirahat ederim Kadınlarla da evlenirim (İşte benim sünnetim budur) Her kim benim bu yolumda gitmez de ondan yüz çevirirse benden değildir” (6) buyurdu

Evet, aile nikah ile kurulur, evlenmeyen kimse bu kurumdan yoksun kalır Evlenmemeyi ve aile kurmamayı fazilet saymak yanlıştır, Peygamberimizin sünnetine aykırıdır Nikah, her ne kadar medenî bir sözleşme ise de bir yönü ile ibadettir


İnsan aile ortamında huzur bulur Neslin devamı bu kurumla sağlanır Pek çok kötülüklere karşı en önleyici vasıta ailedir Peygamberimiz buyuruyor:

“Gençler, içinizden evlenmeye gücü yeten evlensin Zira evlenmek gözü haramdan koruyucu ve, iffeti daha çok koruyucudur Gücü yetmeyen ise oruç tutsun, çünkü orucun şehveti kıran bir özelliği vardır” (7) Bir başka hadisi şerif de mealen şöyledir: “Kul evlendiği vakit dininin yarısını tamamlamış olur Artık geri kalan yarısında da Allah'a karşı gelmekten kaçınsın” (8)

Aile kurulurken eşlerin birbirlerini seçmesi önem kazanır Çünkü bu, geçici bir süre için bir araya gelme değil, çoğunlukla ölüme kadar devam edecek bir sözleşmedir Eşler birbirlerinde bu kurumun devamını sağlayacak özellikleri aramalıdırlar “Canım ne olacak evlenmek helal ise ayrılmak da helaldır” deyip gerekli araştırmayı yapmadan karar vermek, sonunda pişmanlık duymaya sebep olur

Peygamberimiz bu konuda bir uyarıda bulunuyor ve eşlerde tercih edilmesinde yarar olan özelliğe dikkatimizi çekiyor Şöyle buyuruyor:

“Kadın genelde dört özelliği için nikah edilir: Malı için, soyu için, güzelliği için ve dini için Sen dindar olanı seç ki varlığın artsın”(9)

Peygamberimiz kadını, bu dört özellikten herhangi birisi ile nikah etmenin mubah olduğunu, ancak dindar olan kadının tercih edilmesini tavsiye ediyor Çünkü Kur'an-ı Kerim, bu özelliğe çok önem veriyor

Peygamberimize sordular: “Ey Allah'ın Resûlü! Kızlarımız kölelerimizle evlenebilecekler midir? Bunun üzerine şu ayeti kerime nazil oldu

“Ey insanlar! Biz sizi bir erkekle bir dişiden yarattık ve birbirinizle tanışmanız için sizi kavimlere ve kabilelere ayırdık Muhakkak ki, Allah katında en değerli olanınız O'ndan en çok korkanınızdır Şüphesiz Allah bilendir ve her şeyden haberdardır” (10)