Çok sıklıkla duyduğumuz ve gelecekte de sıkça duyacağımız bir kavram Akıllı Şehir. Öncelikle Akıllı şehir kavramı nereden çıktı, bizim akıllı şehre ihtiyacımız var mı, neden Akıllı Şehir sorularının cevaplarını bulmamız gerek. Kime sorsak Akıllı Şehir ile ilgili bir fikri muhakkak vardır diye düşünerek sorduğumuz kişilerin; Akıllı şehri daha çok teknolojik olarak gelişmiş, robotların dolaştığı, daha çok dijital şehir olarak hayal ettiklerini tespit ettik.
Akıllı şehirleşmek teknolojikleşmek değildir! Akıllı Şehir salt dijitalleşmiş veya teknolojikleşmiş şehir demek değildir. Akıllı Şehrin teknolojik şehir olmadığını aksine bazen yüksek teknoloji ya da dijitalleşme olmadan da akıllı seçenekler olabileceğini bilmemiz gerekir.
Ted Kaczynski, ‘’Sanayi Devrimi ve sonuçları insan soyu için bir felaket oldu. Bu sonuçlar, ‘gelişmiş’ ülkelerde yaşayan bizlerin yaşamdan beklentilerimizi oldukça arttırırken toplumun dengesini bozdu, yaşamı anlamsızlaştırdı, insanları aşağılamalara maruz bıraktı, yaygın psikolojik acılara (Üçüncü Dünya’da fiziksel acılara da) yol açtı ve doğal dünyayı şiddetli zararlara uğrattı. Teknolojik ilerleyişin devamı durumu daha da kötüleştirecek; insanları daha büyük aşağılamalara maruz bırakıp, doğal yaşamda daha fazla zarara sebep olacak; büyük olasılıkla daha fazla sosyal bozulmaya ve psikolojik acılara yol açacak; belki de ‘gelişmiş’ ülkelerde bile fiziksel acıların artmasına neden olacak ‘’ demiş haksız da sayılmaz.
Günümüzde ise bizi daha iyiye götürecek bir yol arıyoruz. Akıllı Şehirlerde bizi daha iyiye götürecek çabalardan biri olabilir. Çevre Şehircilik Bakanlığı “Paydaşlar arası iş birliği ile hayata geçirilen, yeni teknolojileri ve yenilikçi yaklaşımları kullanan, veri ve uzmanlığa dayalı olarak gerekçelendirilen ve gelecekteki problem ve ihtiyaçları öngörerek hayata değer katan çözümler üreten daha yaşanabilir ve sürdürülebilir şehirler” diye tanımlıyor Akıllı Şehirleri.
Akıllı Şehir, akılla tasarlanmış, kaynakları akıllıca kullanılan, ortak akıl ile sürekli ve sürdürülebilir biçimde gelişim arz eden şehirlerdir. Akıllı Şehirlerde şehirde yaşayanlara sunulan hizmet, sürekli sürdürülebilir ve aynı kalitede herkese adil biçimde sunulmalıdır.
Şehirde yaşayanlara sürekli ve sürdürülebilir bir biçimde, kesintisiz iyi hizmet vermek için gereken sistemin oluşturulmasıdır Akıllı Şehirler yaklaşımı. Akıllı şehirlerde kurumsal hafıza geliştirilir, standartlaştırılır, bürokrasi doğru kesintisiz biçimde işleyecek şekilde yerleştirilerek hizmetlerin salt çalışan kişilerin tecrübe birikimlerine dayalı olarak sunulmasını değiştirir, geliştirir ve kişi bazlı hızlı-doğru hizmet verme ortadan kalkarak kurumsal bir hizmet yapısı oluşur. İşlemler hizmet standardı kurumsal bir bürokrasiye dayalı olduğu için torpil ve yanlış- eksik uygulamalar olmaz. Akıllı Şehirler, insana, topluma, doğaya, hayata ve dünyaya saygılı uyumlu şehirleri sürekli ve sürdürülebilir olarak oluşturma geliştirme çabasıdır.
Akıllı Şehirlerde; Kurumlar arası ve şehrin paydaşları arasında doğru veri değişimi-paylaşımı oluştuğunda daha hızlı-doğru hizmet verilir ve yüksek hizmet standartları oluşur. Akıllı Şehirlerde vatandaş direkt olarak yapılanları – hizmetleri denetleyebilir ve görebilir. Akıllı şehirler blockchain teknolojisi oluşturulacak oylama-referandum organları gelişimi ile daha şeffaf ve ortak akıl ile yönetilebilecek bir yapıyı oluşturabilir.
Zaman değişiyor ve gelişmeler devam ediyor, biz istesek de istemesek de bu gelişimler devam edecek, biz ise ya bu gelişimleri anlayıp onlara ayak uydurarak kendimize ait modelleri kurmak için çalışacağız ya da her şeye seyirci kalarak tüm bu değişimleri biz dahil olmadan yaşamak zorunda kalacağız.
Bir şehirde en önemli üç şey: kanalizasyon, hamam ve kütüphanelerdir. Kanalizasyon şehrin kirini, hamam bedenin kirini, kütüphaneler de ruhun kirini temizler.
Fatih Sultan Mehmet
