Mert'in ölümünün ardından uzmanlar, dijital dünya ve özellikle sosyal medyanın çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri hakkında endişelerini dile getirdi.
İzmir’in Bornova ilçesinde, Mert Yetiştiren, TikTok’ta popüler olan bir meydan okumayı (challenge) denemek amacıyla kolonya yakma akımına katıldı. Ancak bu tehlikeli deney, Mert'in ciddi şekilde yaralanmasına neden oldu ve 10 günlük tedavi sürecinin ardından hayatını kaybetmesine yol açtı. Mert’in trajik ölümü, sosyal medya içeriklerinin çocuklar üzerindeki etkisini ve denetimsizlik sorununu yeniden gündeme taşıdı.
Çocuklar ve Sosyal Medya: Tehlikeli Bir Bağlantı
Sosyal medya akımlarını taklit etme eğilimindeki çocuklar, bazen ölümcül olabilecek sonuçlarla karşılaşabiliyor. Uzmanlar, sosyal medyanın yarattığı tehlikelerin, çocukların sosyal becerilerinin zayıflamasına ve gerçek dünyada sağlıklı ilişkiler kuramamalarına yol açtığını belirtiyor.
Çocuk ve Genç Psikiyatristi Prof. Dr. Veysi Çeri şunları söyledi:
“Çocuklar, sanal dünyada kendilerine uygun bir sosyal çevre bulamayınca, sosyal medya platformlarında daha fazla vakit geçirmeye başlıyor. Bu da onları şiddet içeriklerine, zararlı akımlara ve sağlıksız davranış modellerine maruz bırakıyor. Sosyal medya bağımlılığı, tıpkı uyuşturucu bağımlılığı gibi dopamin sistemini etkileyerek, bireylerde benzer psikolojik sorunlara yol açabiliyor."
Sosyal Medyanın Zararlı İçerikleri
Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Uzm. Dr. Gözde Narin Coşkun ise, çocukların sosyal medyada karşılaştığı yaşlarına uygun olmayan içeriklerin, onların dünyayı ve toplumu yanlış algılamalarına neden olabileceğini belirtti. Çocuklar, sosyal medyada gördükleri tehlikeli akımları taklit etmeye çalışırken, şiddet, cinsel içerik ve siber zorbalık gibi zararlı unsurlarla karşılaşabiliyorlar.
Dr. Coşkun, “Çocuklar, sosyal medyada gördükleri içerikler yüzünden psikolojik olarak travma yaşayabilir ve bu durum depresyon, anksiyete gibi ruhsal sorunlara yol açabilir,” diye ekledi.
Çözüm: Denetim ve Aile Desteği
Uzmanlar, sosyal medyanın çocuklar üzerindeki etkisini kontrol altına almanın ilk adımının ailelerin çocuklarıyla kaliteli zaman geçirmesi olduğunu savunuyor. Prof. Dr. Çeri, "Çocuklara sağlıklı sosyal ortamlar yaratmak, dijital bağımlılığı önlemenin en etkili yollarından biridir. Ailelerin, çocuklarıyla vakit geçirerek, onları spor veya sanatsal faaliyetlere yönlendirmesi, bağımlılık riskini önemli ölçüde azaltır" dedi.
Dr. Coşkun ise, "Çocukların sosyal medya kullanımını sınırlamak ve içerikleri sıkı şekilde denetlemek çok önemlidir" diye belirtti.
Türkiye’de Çocukların Ekran Süresi ve Sosyal Medya Kullanımı
Türkiye'deki çocukların ekran başında geçirdiği süre de dikkat çekici boyutlarda. Sağlık Bakan Yardımcısı Doç. Dr. Şuayip Birinci, 6-13 yaş arasındaki çocukların günde ortalama 6.4 saat ekran karşısında vakit geçirdiğini belirtti. Türkiye, ekran süresi açısından dünyada ortalama seviyelere yakın bir noktada yer alıyor, ancak bu oran, özellikle depresyon ve anksiyete gibi psikolojik sorunları tetikleyebiliyor.
Çocukların Sosyal Medya Bağımlılığı: Kabul Görme Arzusu
Sosyolog Prof. Dr. Barış Erdoğan, çocukların sosyal medya üzerinde kabul görmek ve akran grupları tarafından değerli hissedilmek amacıyla popüler içerikleri takip ettiğini belirtti. Erdoğan, “Çocuklar, bu platformlarda beğeni ve takipçi sayılarına göre değerlendirildikleri için, bazen riskli akımlar ve meydan okumaları bile bu ‘toplumsal kabul’ için denemek isteyebiliyorlar,” dedi.
Yeni Düzenleme ve Yaş Sınırı Tartışmaları
Mert Yetiştiren'in ölümü, sosyal medya platformlarının çocuklar üzerindeki etkisiyle ilgili yasal düzenlemeleri hızlandırdı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, TikTok ve benzeri platformlar için daha sıkı denetimler ve yaş sınırları getirilmesi gerektiğini vurguladı. Bu konuda, hükümetin hazırladığı sosyal medya yasasında, 13-16 yaş arasındaki çocuklar için sosyal medya kullanımına yaş sınırı getirilmesi planlanıyor. Ayrıca, zararlı içeriklerin filtrelenmesi için platformlara sıkı uyarılar yapılıyor.
Yetkililer, TikTok’un zararlı içeriklere karşı algoritmalarını güçlendireceğini ve denetimlerini artıracağını belirtti. Ancak, bazı durumlarda sosyal medya platformlarına erişimin engellenmesi de gündeme gelebilir.
Sosyal Medya Yasası ve Yeni Adımlar
Yeni düzenlemenin bir parçası olarak, çocukların bilinçlenmeden sosyal medya hesapları açmalarını engellemek hedefleniyor. Yaş sınırı ile ilgili çalışmaların ise 13-16 yaş arasında şekilleneceği bildirildi.
Sonuç olarak, sosyal medyanın çocuklar üzerindeki etkileri giderek daha fazla tartışılmakta ve bu alanda ciddi düzenlemeler yapılması gerektiği konusunda hem aileler hem de uzmanlar birleşiyor.
