1-7 Nisan Kanser Haftası’nda Uzmanlardan Uyarı
Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, 50 ile 80 yaş arasında olan, günde bir paket sigarayı 20 yıl boyunca içmiş ya da eşdeğer düzeyde sigara maruziyeti olan bireylerin, her yıl düşük doz akciğer tomografisi ile taramadan geçmeleri gerektiğini vurguladı. Çalışkan, “Kişi 15 yıldır sigara içmiyorsa, 81 yaşına geldiyse ya da sağlık durumu akciğer ameliyatına izin vermiyorsa bu taramalar durdurulabilir” dedi.
Tanıda İlk Adım: Tomografi
Doç. Dr. Çalışkan, akciğer kanseri şüphesi olan bireylerde ilk adımın genellikle akciğer grafisi olduğunu, ancak bu yöntemin yalnızca akciğerin yaklaşık %70-75'lik kısmını görüntüleyebildiğini belirtti. Bu nedenle, kanserden şüphelenilen vakalarda bilgisayarlı tomografi (BT) ile daha detaylı görüntüleme yapılması gerektiğini ifade etti.
İleri İncelemelerde PET-BT Devreye Giriyor
Tomografi sonucunda 1 cm’den büyük lezyonların saptanması halinde, PET-BT yani Pozitron Emisyon Tomografisi uygulanarak bu lezyonların iyi ya da kötü huylu olup olmadığı anlaşılmaya çalışılıyor. Doç. Dr. Çalışkan, “PET-BT, akciğerdeki anormal dokuların değerlendirilmesinde ileri düzey bilgi sunar. 8 mm ve üzeri boyuttaki nodüllerde de bu yöntem önerilir” açıklamasında bulundu.
Yanıltıcı Bulgulara Karşı Dikkatli Olunmalı
Bazı iyi huylu enfeksiyona bağlı lezyonlar da PET-BT’de kanser gibi görünebilir. Bu nedenle, bu tür durumlarda hastalara öncesinde antibiyotik tedavisi uygulanabileceğini belirten Doç. Dr. Çalışkan, sonrasında yapılacak kontrol tomografisi ile yanlış tanı riskinin azaltılabileceğini söyledi. Bu gibi karmaşık vakaların multidisipliner bir yaklaşımla; göğüs hastalıkları, radyoloji, göğüs cerrahisi, onkoloji ve nükleer tıp branşlarının ortak kararıyla değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Kan Testleri Tanı İçin Yeterli Değil
Kan tahlillerindeki tümör belirteçlerinin akciğer kanseri tanısı koymak için tek başına yeterli olmadığını vurgulayan Çalışkan, bu değerlerin yüksek ya da normal çıkmasının kesin tanı anlamına gelmeyeceğini belirtti. Uluslararası kılavuzlarda, akciğer kanseri taraması için yıllık düşük doz tomografinin önerildiğini söyleyen uzman, kan testlerinin rutin taramalarda kullanılmasının uygun olmadığını ifade etti.
Hızlı Seyreden Bu Kanserde Tanı Gecikmemeli
Doç. Dr. Tayfun Çalışkan, akciğer kanserinin genellikle hızlı seyirli ve agresif bir tür olduğunu, bu nedenle tanının hızlı konulmasının büyük önem taşıdığını belirtti. Uygun biyopsi yönteminin seçimiyle hem tanı hem de evrelemenin mümkün olabildiğini vurgulayan Çalışkan, “Tanı işlemleri PET-BT ve/veya beyin MR’ı sonrası yapılmalı. Gecikmeler, hastalığın yayılımını hızlandırabileceği için dikkatli olunmalı” dedi.
Tarama, Erken Tanı ve Multidisipliner Yaklaşım Şart
Kanser Haftası kapsamında akciğer kanserine dikkat çeken uzmanlar, özellikle sigara geçmişi olan bireylerin belirtileri beklemeden yılda bir kez tarama yaptırmaları gerektiğini belirtiyor. Erken tanı, hızlı müdahale ve disiplinler arası iş birliği ile bu ölümcül hastalıkta yaşam süresinin uzatılması mümkün.
