Hipokrat’ın çok güzel bir sözü var: yiyeceğimiz ilacımız, ilacımız yiyeceğimizdir. Organizmada hemen hemen bütün sistemleri etkileyen çok önemli bir hormonumuz var. Tiroid hormonu. Tiroid hormonunu yediklerimizle bozabilir veya onu iyileştirebiliriz. Hipokrat’ın bu sözüyle yiyecekleri nasıl ilaç olarak kullanabileceğimizi konuşacağız bugün.
Tiroid hormonu, bütün vücut dokularının metabolik aktivitesini artırır. Metabolik aktivitenin artmasıyla birlikte protein sentezi, büyüme ve gelişme, zihinsel işlevlerde artış ortaya çıkar. Tiroid hormon eksikliğinde vücut ve kemik gelişmesi geri kalır, kemikleşme sorunlu bir şekilde oluşur. Anne karnında veya doğumdan sonra ortaya çıkan tiroid hormonu eksikliği beyin ve zeka gelişimini önler. Kalbin normal olarak çalışabilmesi ve kan akışını sağlayabilmesi için tiroid hormonlarına ihtiyaç vardır. Aynı zamanda tiroid hormonları karbonhidrat ve yağ metabolizmasını düzenleyerek obeziteyi önler, kanda ki glikoz, kolesterol, trigliserid düzeylerinin normal aralıklarda olmasını sağlar.
Gördüğümüz üzere tiroid hormonları vücudun tüm metabolik olaylarında, sinir sisteminde, kan ve dolaşım sisteminde, büyüme ve gelişme sistemleri üzerinde etkisi oldukça büyüktür. Tiroid hormonu bu kadar önemliyken, onun sağlığını bozan etkenlere bir bakalım.
Guatrogenler dediğimiz; karalahana, turp, brüksel lahanası, karnabahar, kırmızıturp, şalgam gibi besinler az tüketilmelidir. Bu besinlerin içinde bulunan ve tiroidi olumsuz etkileyen izotiyosiyanatların etkisi bu besinleri pişirmekle azalabilir. Bu sebeple pişirerek tüketmeye özen gösterebilirsiniz.
Sigara dumanı tiroid bezini ve nodülleri büyütür. Kafein içeriği yüksek çay, kahve, çikolata ve meşrubatların yüksek dozlarda alınması, kortizol seviyesinin yükselmesine yol açar. Kortizol tiroid sağlığını bozan bir hormondur. Yine basit karbonhidratlar, un, şeker gibi besinler, vücutta fazla miktarda insülin salgılanmasına sebep olur. İnsülin de kortizol gibi tiroid sağlığını olumsuz etkilemektedir. Çevresel toksinler, ağır metaller, soya, alkol ve yapay tatlandırıcılarda tiroid sağlığını bozan etkenler olarak söyleyebiliriz.
Tiroid sağlığı için öncelikle tiroid sağlığını bozan etkenleri hayatımızda azaltmamız gerekir. Daha sonrasında tiroid bezini çalıştıran ve sağlığını koruyan besinleri günlük yaşantımıza eklemeliyiz.
İyot, tirozin, omega-3, tekli doymamış yağ asitleri, selenyum, çinko, sebze ve meyveler tiroid sağlığı için almamız gereken başlıca maddelerdir. Eğer tiroid sağlığını bozan etkenleri hayatınızdan çıkarıp veya olabildiğince azaltmaya çalışıp; tiroid sağlığı için gerekli olan besinleri günlük yaşantınızda beslenmenize eklerseniz, besinlerin şifa gücünü göreceksinizdir. Sağlıkla kalın…
- İyot: Yağlı balıklar
- Tirozin: Proteinden zengin besinler
- Omaga-3: Yağlı balıklar, yeşil yapraklı sebzeler, keten tohumu, ceviz, omega-3’ten zengin yumurta
- Tekli doymamış yağ asitleri: Zeytin, avokado
- Selenyum: Ceviz, et, sakatatlar, balık, kabuklu deniz ürünleri, süt ürünleri, yumurta, ay çekirdeği, mantar, susam, sebze ve meyveler
- Çinko: Badem, istiridye, yengeç, tavuk eti, hindi eti, peynir, balık, patates, kuruyemişler, tam tahıl, kurufasulye, lahana
- Sebze ve Meyveler: Dereotu, yeşil yapraklı sebzeler