Gluten intoleransı veya duyarlılığı, dünya genelinde oldukça yaygın bir otoimmün hassasiyettir. Glutene karşı duyarlılık, kişinin bağışıklık sistemi tepkisi göstermesi sonucu ortaya çıkar. Bireylerde çölyak hastalığına benzer semptomlar veren, gluteni tolere edememe durumu olarak tanımlanabilir. Gluten; buğday, arpa, çavdar ve bunlardan türetilen ürünlerin içinde bulunun bir proteindir.
Bu duyarlılık bebeklik döneminden beri oluşabildiği gibi sonraki yıllarda da karşınıza çıkabilir. İlk başlarda klasik belirtileri olarak, gluten içerikli besinler tüketildiğinde karında şişkinlik, yorgunluk ve halsizlik olarak hissedilir. İleri ki evrelerinde gluten tüketilmeye devam edildiği sürece birden fazla belirtli gelişebilir. Bunlar; kandaki demir ya da folik asit eksikliği, B 12 vitamin eksikliği, bağırsaklarda yetersiz kalsiyum emilimi sebebi ile oluşan kırıklar veya kemik erimeleri, K vitamini eksikliği, süt ve süt ürünleri içerisinde bulunan laktozu sindiren laktaz enziminde eksiklik olarak karşınıza çıkabilir.
Gluten intoleransını nasıl anlayabiliriz?
İlk olarak gluten içeren buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi tahıllar tüketildiğinde kendinizi izlemelisiniz. Gluten alımından sonra mide bulantısı, karında kramp, şişkinlik veya diyare gibi belirtilerin ortaya çıkmasından sonra öncelikle bir doktora başvurmalısınız. Kimi zamanlar bu belirtileri göstermeden farklı belirtiler de geliştirebilir şimdi birlikte onları inceleyelim.
1. Migren; Eğer gluten içeren besin tüketildikten sonra, 1 veya 2 saat içerisinde migren atağınız başlıyorsa bu durum çölyak dışı gluten duyarlılığının önemli bir belirtisi olabilir.
2. Odaklanamama Problemi; Gluten tüketimi kişilerde odaklanamama, ilgide dağınıklılık, kafa karışıklığı gibi problemler yaratabilir.
3. Aşırı Yorgunluk; Her gece yeterli miktara uyusanız bile kendinizi çok yorgun ve uykunuzu alamamış hissedebilirsiniz.
4. Deride Döküntü veya Hassasiyet; Eğer deri de; roza, sedef, egzama, akne gibi cilt problemleriniz varsa glutene karşı duyarlılığınız olabilir.
5. Vitamin ve Mineral Eksikliği; Gluteni sindiremeyen bağırsak tabanına düzenli olarak gluten verirseniz bağırsak tabanı hasarlı bir hal alır, bu hasar sonucunda bağırsak sağlıklı olarak çalışamaz. Besinlerden gelen vitamiin ve mineralleri düzgün bir şekilde sindirememesinden kaynaklı olarak kanda vitamin ve mineral eksiklikleri oluşturabilir.
6. Otoimmün Hastalıklar; Glutene uzun süre maruz kalma sonucunda vücut; tip 1 diyabet, tiroid probleri, allerjik reaksiyonlar, bağırsak hastalıkları geliştirebilir.
7. Kas Ağrısı; Gluten intoleransının en güçlü belirtilerinden biridir, vücut gluteni düşman olarak gördüğü için ona savaş açar. Bunların sonucunda eklem ağrısı olarak kendisini gösterebileceği gibi vücudun herhangi bir yerinde ağrı olarak size kendini gösterebilir.
8. Beyin Hasarları; Gluten intoleransı olan kişilerde gluten tüketildikçe denge kuurmada zorluklar, baş dönmeleri, kordinasyonu sağlayamama gibi durumlar yaşanabilir.
9. Hormonal Sorunlar; Gluten sadece bağırsaklara veya vücuda zarar vermez, hormonlarıda etkiler. Gluten intoleransı gelişen kişilerin çoğunda polikistik over sendromu, açııkanamayan kısırlık gibi durumlar oluştuğu gözlemlenmiştir. Özellikle gluten tükettiğiniz zaman bu hastalıkların seyri daha yüksekse gluten intoleransınız olabilir.
10. Kilo Problemleri; Kimi kişilerde bağırsaktaki bu problem yüzünden yeterli kalori alımasına rağmen istenmeyen kilo kaybı oluşabildiği gibi, vücut glutene karşı bir savaş başlattığı için kilo alımına da sebebiyet verebilir.
Eğer sizde gluten içeren ürün tükettiğiniz zamanlarda bu belirtilerle karşılaşıyorsanız bir uzmana danışıp, hassasiyetinizin olup olmadığını öğrenebilirsiniz.
Sağlıkla Kalın...